User Guide: Gas

not

Kripto paralar ve web3 konularında yeni misiniz?

Web3'e yeni başlayanlar için özel olarak hazırlanmış kolay bir öğrenim deneyimi için MetaMask Öğren adresine gidin. Bu eğitim tamamen ücretsizdir ve birçok dilde mevcuttur; ayrıca MetaMask'e uyum sağlamanıza yardımcı olacak simülasyonlar gibi yararlı araçlar da içerir.

Gaz, işlemlerin ve akıllı sözleşmelerin yürütülmesi için ne kadar hesaplama işi gerektiğinin ölçü birimidir. Esasen işlem ücreti anlamına gelen bu terim Ethereum'dan gelir ve bu bağlamda Ethereum Sanal Makinesi (EVM) üzerinde yürütülen hesaplamaya işaret eder. Ethereum kurulduğundan bu yana, EVM ile uyumlu (ve EVM ile uyumlu olmayan!) pek çok ağ ortaya çıkmış ve benzer modelleri benimsemiştir.

Bu terim, bir araba motoruna güç veren yakıttan gelmektedir; değişken ve bazen de pahalı olan operasyon maliyetidir. Nasıl ki daha büyük, daha güçlü arabalar çalışmak için daha fazla yakıta ihtiyaç duyuyorsa daha karmaşık akıllı sözleşmeler de hesaplamalarına güç vermesi için daha fazla gaza ihtiyaç duyar.

Gaz ücretlerini hesaplama yöntemi ağa bağlı olarak değişiklik gösterir. Örneğin Ethereum'da gaz hesaplamak eskiden çok karmaşıktı ancak Ağustos 2021'de Ethereum Geliştirme Protokolü'nün (EIP) 1559 uygulanmaya başlamasıyla (Londra Güncellemesi olarak da bilinir) oldukça basitleştirildi. Özünde, işlemin başarıyla tamamlanmasından sonra yakılan (yani silinen ve yok olan) her gaz birimi için bir baz ücret ödersiniz. Baz ücretin üzerine, yine gaz birimi başına bir öncelik ücreti eklersiniz; bu ücretin değeri işlemin ne kadar hızlı gerçekleştirilmesini istediğinize bağlı olarak değişir.

EVM ile uyumlu geniş ağ yelpazesinde gaz veya benzer şekilde işlev gösteren alternatifler işlem maliyetlerini hesaplamak için kullanılan standart yöntem haline gelmiştir. Ücretler ağın yerel token'ında ödenir: örneğin Etherum üzerindeki işlemler ETH gerektirirken BSC kullanımı için BNB, Polygon kullanımı için POL (eski MATIC) gerekir. Polygon gibi bazı ağlar Ethereum'un EIP-1559 modelini tümüyle benimsemiş olsalar da, Avalanche dahil diğerleri C-Chain'leri için bazı düzenlemeler yapmışlardır (Avalanche sadece baz ücreti değil, öncelik ücretini de yakar).

Ethereum'da gaz sisteminin nasıl çalıştığına dair daha derin bir inceleme için buraya göz atın.

MetaMask'te gaz ile uğraşırken gerekli bazı detayları burada bulabilirsiniz:

The gas limit (units of gas used)

Gaz limiti, bir işlemi veya EVM operasyonunu gerçekleştirmek için ödemek istediğiniz maksimum gaz birimi sayısıdır. Farklı operasyonlar, farklı miktarda gas birimi gerektirir. ETH veya bir token'ın gönderildiği normal bir işlemde normalde **21.000 gaz gerekirken ERC-20 token onayında ise 45.000 gerekir. EVM ile uyumlu blokzinciri Harmony gibi birçok ağ, benzer şekilde standart işlemlerde 21.000 gaz gerektiren modeli kullanır.

bilgi

Gaz limitini düzenlemem gerekiyor mu?

Hayır! MetaMask, yapmaya çalıştığınız işleme bağlı olarak gaz limitinizi otomatik olarak belirler. Çoğu durumda bu, işleminizi tamamlamak için yeterli olacaktır. Bunu kontrol etmek veya düzenlemek istiyorsanız gelişmiş gaz kontrollerinin açık olduğundan emin olun ve işlem onay ekranında gaz bilgilerinin yanında yer alan 'Piyasa', 'Düşük' veya 'Agresif' yazan düğmeye basın.

The base fee

Ethereum ağındaki her blokun, ağ talebi tarafından belirlenen bir baz ücreti vardır: baz ücret, bir hedef blok boyutuna kıyasla, önceki blokun boyutu temel alınarak belirlenir (burada boyut, blok içindeki tüm işlemler için kullanılan toplam gaz miktarını belirtir). Önceki blokun boyutu hedefi aşıyorsa sonraki blok için baz ücret %12,5 artırılır; bu şekilde kullanıcı yani siz (veya cüzdanınız) gelecek blokun baz ücretini mutlak kesinlikle bilirsiniz. Bloğa dahil edilmek için, toplam gaz ücretiniz, en az bu fiyat kadar olmalıdır.

The priority fee

Öncelik ücreti, diğer adıyla "madenci bahşişi", işleminizi önceliklendirmesi için madenciyi teşvik eder.

Doğal olarak, bu ücretin gerçekten bir madenciye gidip gitmediği, kullandıkları fikir birliği mekanizmasına bağlıdır: Ethereum ana ağı, Eylül 2022'deki Birleştirme sonrasında bir Hisse İspatı ağı haline geldi, bu nedenle öncelik ücreti madencilere değil, doğrulayıcılara gider.

The max fee

Maksimum ücret, işleminiz için ödenen toplam genel miktardır. Şöyle hesaplanır: (baz ücret + öncelik ücreti) x kullanılan gaz birimi. MetaMask başlangıçta bu tutarı önceki blokun geçmişine göre belirler. Bununla birlikte, kullanıcılar bu miktarı özel ayarlar üzerinden düzenleyebilir (aşağıya göz atın). Gaz başına maksimum ücret ve (baz ücret + gaz başına maksimum öncelik ücreti) arasındaki fark kullanıcıya “iade edilir”.

Additional Concepts

Gwei

Gwei, gigawei (ya da 1.000.000.000) anlamına gelen en küçük değerdeki bir ether birimidir. Gwei, gaz ücretleri için ya da Ethereum blokzinciri üzerinde işlemleri gerçekleştirmek ve doğrulamak için gereken hesaplama enerjisini tazmin etmek üzere kullanıcılar tarafından yapılan ödemeler için kullanılır.

Fantom, Harmony ve Avalanche gibi diğer ağlar da maliyetleri gwei kullanarak hesaplama eğilimindedir.

Slippage

Kayma, teklif edilen ve uygulanan fiyat arasında yüzde olarak beklenen farktır.

Gas fee

Gaz ücreti, Ethereum blokzinciri üzerindeki işlem ücretini ifade eder. Kullanıcıların işlemlerini doğrulamak veya tamamlamak için ödedikleri tutardır.

Base fee

Protokol tarafından belirlenir. Bir işlemin bloka dahil edilmesi (yani işlemin tamamlanması) için gereken minimum 'gasUsed' çarpanını temsil eder. Bu, işlem ücretinin yakılan kısmıdır.

Advanced Gas Controls

Gaz kontrollerinizin özüne inmek istiyorsanız (örneğin bir dapp testi yapıyorsanız bu size yardımcı olabilir) MetaMask bunu yapabilir! Makalenin tamamını buradan görebilirsiniz.